Cúng rằm tháng Giêng và những điều cần kiêng kị

Rằm tháng Giêng là ngày rằm đầu tiên trong năm mới. Đây được cho là thời điểm trăng sáng nhất đầu năm. Theo phong tục, ngày Rằm tháng Giêng (15 tháng Giêng Âm lịch) còn có tên gọi khác là Tết Nguyên tiêu, Tết Thượng nguyên…

Lễ cúng Rằm tháng Giêng rất quan trọng trong đời sống tâm linh của người Việt. Tết Nguyên tiêu là ngày Vía Phật, tất cả may mắn của năm mới đều ở ngày này. Ý nghĩa của việc cúng Rằm tháng Giêng ngoài tưởng nhớ công ơn của gia tiên trong nhà, sau là để con cháu thụ lộc đầu năm lấy may.

Người xưa tin rằng Rằm tháng Giêng đức Phật giáng lâm, là dịp người người đi chùa cầu an, cầu may, cúng sao giải hạn…Vào ngày Rằm tháng Giêng, các gia đình người Việt Nam thường đi lễ chùa đồng thời làm lễ cúng Phật và gia tiên để cầu mong những điều tốt lành cho bản thân và gia đình trong năm mới.

Rằm tháng Giêng là ngày 15 tháng 1 âm lịch, vì vậy ngày Rằm tháng Giêng 2023 rơi vào Chủ Nhật, ngày 5/2 Dương lịch. Theo phong tục, lễ cúng Rằm tháng Giêng thường được tiến hành vào giờ Ngọ (tức là từ 11h đến 13h) ngày chính rằm (15/1 Âm lịch).

Mục lục

Mâm cỗ cúng Rằm tháng Giêng
Bài văn khấn Rằm tháng Giêng năm Quý Mão 2023

Mâm cỗ cúng Rằm tháng Giêng

Cỗ chay. Tùy vào mỗi gia đình mà mâm cỗ cúng chay có thể có nhiều hoặc ít món ăn.

Trong đó, số lượng món ăn thường được chuẩn bị dựa theo số lẻ – biểu tượng cho dương, còn số chẵn là tượng trưng cho âm. Một mâm cỗ cúng chay đầy đủ thường sẽ gồm: Hoa quả, chè xôi, các món đậu, món canh, món xào. bánh trôi nước… Điểm đặc biệt trên mâm cỗ chay là sự hiện diện của bánh trôi nước. Ngoài thức ăn, mâm cúng Rằm tháng Giêng không thể thiếu các đồ lễ như: Hương, hoa tươi, vàng mã, đèn nến, trầu cau, rượu…

Ngày Rằm tháng Giêng là ngày lễ quan trọng trong năm. Vào ngày này, có một số điều nên kiêng để tránh mang lại xui xẻo cả năm.

1. Không để thùng gạo cạn đáy: Người xưa quan niệm rằng đầu năm mà thùng gạo trong nhà cạn đáy thì quanh năm sẽ đói kém.

2. Kiêng câu cá: Dân gian có quan niệm rằng nếu câu cá vào ngày trăng tròn sẽ dễ mang đến vận đen, xui rủi.

3. Kiêng nói tục: Nếu ngày Rằm mà nói tục, chửi bậy sẽ mang đến nhiều thị phi.

4. Kiêng mâu thuẫn bất hòa: Vợ chồng, gia đình tránh cãi vã, mâu thuẫn để mang lại vận xui.

5. Trong ngày Rằm tháng Giêng, gia chủ không nên sát sinh, giết thịt gà, vịt để tránh xui xẻo

6. Kiêng trang trí nến: Nên trang trí bằng đèn thay vì nến. Ánh nến lung linh, mờ ảo có thể rất lãng mạn nhưng lại không hề tốt lành vì nó tượng trưng cho tang sự, điềm xui xẻo, cái chết.

7. Kiêng cắt tóc, nhổ răng: Trong ngày này bạn không nên cắt tóc, nhổ răng để bảo vệ sức khỏe của mình.

8. Kiêng tiếng khóc: Trong ngày Rằm tháng Giêng, mọi người trong gia đình tránh mâu thuẫn, sống chan hòa, vui vẻ. Cha mẹ cũng không nên để con cái khóc lóc nhiều trong ngày này.

9. Kiêng đi đến những nơi âm khí nặng như mồ mả, nơi hoang vu hoặc bệnh viện, nhất là những người sức khỏe yếu kém, sẽ bị vận xui đeo bám.

Lưu ý, trước khi cúng Rằm tháng Giêng, các gia đình cần lau chùi, dọn dẹp bàn thờ gia tiên cho thơm tho, sạch sẽ. Nên thắp một nén nhang khấn xin thần linh, tổ tiên về việc lau dọn.

Tuyệt đối không xê dịch bát hương trong quá trình lau dọn bàn thờ. Các vật phẩm cúng được bày biện gọn gàng, đúng thứ tự, tránh đổ vỡ.

Hoa và trái cây dâng lễ cúng Rằm tháng Giêng là điều không thể thiếu. Các gia đình chú ý không dùng hoa, quả giả để dâng lên bàn thờ, đồng thời không dùng vật phẩm đã được sử dụng để cúng. Đây được coi là hành động bất kính, không thành tâm.

Bài văn khấn Rằm tháng Giêng năm Quý Mão 2023

Bài văn khấn Rằm tháng Giêng năm Quý Mão 2023 theo Văn khấn cổ truyền Việt Nam (NXB Văn hoá Thông tin) để bạn đọc tham khảo:

Con lạy chín phương Trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương.

– Con kính lạy Hoàng thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.

– Con kính lạy ngài Bản cảnh Thành Hoàng, ngài Bản xứ Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân cùng chư vị Tôn thần.

– Con kính lạy Cao Tằng Tổ Khảo, Cao Tằng Tổ Tỷ, Thúc Bá Đệ Huynh, Cô Di, Tỷ Muội họ nội họ ngoại.

Tín chủ (chúng) con là: …

Ngụ tại: …

Hôm nay là ngày Rằm tháng Giêng năm Quý Mão 2023, gặp tiết Nguyên tiêu, tín chủ con lòng thành, sửa sang hương đăng, sắm sanh lễ vật, dâng lên trước án.

Chúng con kính mời ngài Bản cảnh Thành hoàng chư vị Đại Vương, ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân, Ngũ phương, Long mạch, Tài thần. Cúi xin các ngài linh thiêng nghe thấu lời mời, giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành thụ hưởng lễ vật.

Chúng con kính mời các các cụ Tổ Khảo, Tổ Tỷ, chư vị Hương linh gia tiên nội ngoại họ… nghe lời khẩn cầu, kính mời của con cháu, giáng về chứng giám tâm thành, thụ hưởng lễ vật.

Tín chủ con lại kính mời ông bà tiền chủ, hậu chủ tại gia về hưởng lễ vật, chứng giám lòng thành phù hộ độ trì cho gia chung chúng con được vạn sự tốt lành. Bốn mùa không hạn ách, tám tiết hưởng an bình.

Khấn xong, vái 3 vái.